Aho Isi igeze uyu munsi, abantu benshi bayobotse ibiryo byo mu nganda bizwi nka ‘Fast food’, cyane ko bifatwa nk’igisubizo ku bagira umwanya udahagije wo gutunganya amafunguro yabo.
Ubushakashatsi bugaragaza ko amafunguro atunganyirizwa mu nganda agira ingaruka ku buzima bw’umuntu, kuko atera indwara ziganjemo izidakira.
Ikigo cy’Igihugu gishinzwe Ubuzima (RBC) cyagaragaje ko umubare w’abantu bafite ikibazo cy’umubyibuho ukabije biyongereyeho 14% kuva mu 2013 kugeza mu 2022, ndetse ahanini ukaba uterwa no kurya indyo yiganjemo ibikorerwa mu nganda.
Iyi mibare igaragaza ko 99,6% by’abatuye mu Rwanda barya munsi y’imbuto eshanu ku munsi, naho 99.3% barya munsi y’ubwoko bw’imboga butanu.
Ibi biryo bitujuje ubuziranenge bikunze kuribwa n’urubyiruko rwiganjemo urwo ku Mugabane wa Afurika, cyane ko mu bihugu byateye imbere, bifatwa nk’iby’abafite ubushobozi buke.
Abahanga mu by’imirire bagaragaza ko aya mafunguro agira ingaruka ku buzima kuko aba yateswe afite amavuta, isukari, umunyu cyangwa arimo ibinyabutabire byinshi, yagera mu mubiri akica uturemangingo dutandukanye bikaba byaviramo uwayafashe kurwara indwara zidakira.
Ababirya kenshi baba bafite ibyago byo kwandura indwara zirimo umuvuduko w’amaraso, diabete, indwara z’umutima, impyiko, umubyibuho ukabije na kanseri.
Nubwo umubare w’abafite umubyibuho ukabije uzamuka, ku rundi ruhande ubushakashatsi bugaragaza ko uw’abakora imyitozo ngororamubiri na wo wazamutse, gusa bitaragera ku rwego rusabwa rwo kurinda ubuzima bw’umuntu.
Ikigo gishizwe Ubuzima mu Rwanda, RBC, gikangurira abantu kurya indyo yuzuye, kwirinda kunywa itabi n’inzoga mu rwego rwo kurwanya zimwe mu ndwara ziterwa no kurya indyo itujuje ubuziranenge.
